Category: ΝΕΑ/news

Waiting wives from Homer’s Penelope to the modern day

Οι Σύζυγοι που Περιμένουν: Από την Πηνελόπη του Ομήρου έως τη Σύγχρονη Εποχή

Emma Bridges, The Open University (emma.bridges@open.ac.uk)

Δευτέρα 17.3.2025

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όταν η Πηνελόπη και ο Οδυσσέας επανενώνονται τελικά στην εικοστή τρίτη ραψωδία της Οδύσσειας, μοιράζονται ο ένας με τον άλλον τις ιστορίες των γεγονότων που έζησαν κατά τα χρόνια του χωρισμού τους. Τέσσερις στίχοι (23.302-5) συνοψίζουν τις εμπειρίες της Πηνελόπης· αντίθετα, ο Οδυσσέας καταλαμβάνει οκτώ φορές περισσότερο χώρο – συνολικά τριάντα δύο στίχους (23.310-41) – για να ανακεφαλαιώσει τις περιπέτειές του. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία του ποιήματος έχει επικεντρωθεί στην ιστορία του Οδυσσέα. Η ανισορροπία αυτή, ως προς τον χώρο που δίνεται στις απόψεις του στρατιώτη που επιστρέφει και της συζύγου του που αναμένει, αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο, καθ’ όλη τη διάρκεια της Οδύσσειας, δίνεται πολύ περισσότερη προσοχή στην εμπειρία του αρσενικού ήρωα παρά στην Πηνελόπη, παρόλο που και αυτή υποβάλλεται σε δύσκολες δοκιμασίες και συναισθηματικές προκλήσεις. Αυτή η έλλειψη προσοχής στις συντρόφους των στρατιωτών αντικατοπτρίζεται επίσης στη συζήτηση γύρω από το σύγχρονο στρατό. Οι δημοσιογραφικές αναφορές, ο πολιτικός λόγος και οι στρατιωτικές οργανώσεις τείνουν – συχνά για καλό σκοπό – να εστιάζουν κυρίως στις εμπειρίες των πολεμιστών. Αυτό σημαίνει, ωστόσο, ότι οι σύντροφοί τους συχνά παραμένουν αόρατες.

2. Η ‘Πρότυπη Στρατιωτική Σύζυγος’

Η ‘Πρότυπη Στρατιωτική Σύζυγος’ (Enloe, 2000) είναι μια εξιδανικευμένη – ίσως θα λέγαμε και μυθολογική – φιγούρα. Είναι παθητική και χωρίς παράπονα, δεν αμφισβητεί τις στρατιωτικές υποχρεώσεις του συζύγου της και είναι ικανοποιημένη να παραμερίσει τις δικές της ανάγκες και φιλοδοξίες για να υποστηρίξει την καριέρα του. Είναι προϊόν πατριαρχικών οργανώσεων που εξακολουθούν να αναπαράγουν τα παραδοσιακά στερεότυπα των φύλων, ιδιαίτερα καθώς ο στρατός συχνά, ακόμη και τον 21ο αιώνα, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την απλήρωτη οικιακή και συναισθηματική εργασία των συντρόφων στο σπίτι, έτσι ώστε τα μέλη του στρατού να μπορούν να εκτελούν τη δουλειά τους με αποτελεσματικότητα.

Οι εμπειρίες των στρατιωτικών συζύγων συχνά είναι δύσκολο να εντοπιστούν καθώς αυτές παραμένουν αόρατες, και εδώ υπάρχουν παραλληλισμοί με την Πηνελόπη. Οι περιγραφές των στιγμών ανησυχίας και της θλίψης της Πηνελόπης για την απουσία του Οδυσσέα αντικατοπτρίζονται στις σύγχρονες περιγραφές για τις συναισθηματικές εμπειρίες των συζύγων στρατιωτών.

3. ‘Ασαφής Απώλεια’

Η «Ασαφής Απώλεια» (Pauline Boss, 2007) είναι μια έννοια που περιγράφει τον ψυχολογικό αντίκτυπο στους ανθρώπους που μένουν πίσω, όταν ένα άτομο είναι σωματικά απόν, αλλά χωρίς την βεβαιότητα ή την κατάληξη που συνήθως επιφέρει ο θάνατος. Αυτό μπορεί να εφαρμοστεί τόσο στην Πηνελόπη κατά την απουσία του Οδυσσέα όσο και στις συντρόφους των σύγχρονων στρατιωτών που αποστέλλονται σε ζώνες πολέμου. Μία βασική πρόκληση είναι το άγχος που σχετίζεται με την αναμονή για νέα του απόντα συντρόφου. Οι σύζυγοι που περιμένουν είναι ταυτόχρονα απεγνωσμένες για ειδήσεις, αλλά και φοβισμένες για το τι αυτές οι ειδήσεις μπορεί να τους φέρουν (πληροφορίες για τον τραυματισμό ή τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου).

4. Η Ζωή σε Αναμονή

Συχνά, η κανονική ζωή μπορεί να φαίνεται να είναι σε εκκρεμότητα, ή «σε αναμονή», όταν ένας στρατιώτης βρίσκεται σε αποστολή μακριά από το σπίτι του. Οι σύζυγοι που τον περιμένουν συνήθως χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους για να κρατούν τον εαυτό τους απασχολημένο ενείδει μιας στρατηγικής αντιμετώπισης. Η Πηνελόπη έχει τη δική της μέθοδο απόσπασης της προσοχής, το «κόλπο του υφαντού». Αυτή η μέθοδος ενισχύει τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, λειτουργεί ως μηχανισμός μέσω του οποίου η Πηνελόπη παραμένει αποκλεισμένη και αόρατη, και τελικά αναπαράγει την αίσθηση μιας ζωής «σε αναμονή» και για εκείνη επίσης. Το τέχνασμα αυτό θεωρείται ένα διαρκές σύμβολο της επινοητικότητας, της θηλυκής φύσης και της πίστης της. Η Πηνελόπη εκπληρώνει έναν ρόλο παρόμοιο με αυτόν που ακόμη και σήμερα αναμένεται από τις στρατιωτικές συζύγους: να κρατήσει «ζωντανή την εστία του σπιτιού» κάνοντας τις οικιακές ασχολίες, ενώ ο στρατευμένος σύντροφος εκτελεί τις υποχρεώσεις του αλλού.

Στο πλαίσιο πατριαρχικών δομών (όπως συμβαίνει στην Οδύσσεια, αλλά και σε εκείνες που αναπαράγονται από τις σύγχρονες στρατιωτικές οργανώσεις), ένα από τα ζητήματα που ανακύπτει από την απουσία του στρατιωτικού συζύγου είναι η ανάγκη ανάληψης καθηκόντων που κανονικά θα εκτελούσε ο άντρας του σπιτιού. Αυτοί που μένουν πίσω αναγκάζονται να αναλάβουν πρόσθετες ευθύνες. Η Πηνελόπη, επίσης, αναλαμβάνει έναν ασυνήθιστο ρόλο – να διαχειριστεί το νοικοκυριό, να αντιμετωπίσει τους μνηστήρες και να αναθρέψει μόνη της τον Τηλέμαχο.

5. Επανένωση

Οι στρατιωτικές επανενώσεις μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές και πιο περίπλοκες από τις ρομαντικές εικόνες που συχνά παρουσιάζονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Συχνά οι σύζυγοι αναφέρουν ότι αισθάνονται πως ο σύντροφός τους όταν επιστρέφει δεν είναι αναγνωρίσιμος· αυτό αντικατοπτρίζεται στην Οδύσσεια με την κυριολεκτική μεταμφίεση που αναλαμβάνει ο Οδυσσέας. Υπάρχει ένα χάσμα κατανόησης και λίγη κοινή εμπειρία μεταξύ του ζευγαριού που έχει χωρίσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν ο ένας σύντροφος έχει βρεθεί σε ζώνη πολέμου. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια πολύπλοκη και συχνά χρονοβόρα διαδικασία αναγνώρισης και επαναφοράς της επικοινωνίας, που πρέπει να λάβει χώρα προκειμένου το επανενωμένο ζευγάρι να μπορέσει να επανασυνδεθεί. Αυτό το βιώνουν και η Πηνελόπη και ο Οδυσσέας.

6. Συμπεράσματα

Το ποίημα της Dorothy Parker, Penelope (1928), αποτυπώνει πολλά από τα θέματα της ομιλίας μου: την αφάνεια της συζύγου που περιμένει, ενώ ο ήρωας σύζυγός της βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής· τις προκλήσεις που αυτή αντιμετωπίζει κατά την απουσία του· το θάρρος της. Και αυτή επίσης αξίζει αναγνώριση και αξίζει να ονομαστεί «γενναία».

ΔΠΘ: e-διάλεξη από την Emma Bridges για την αρχαία ελληνική ποίηση την εποχή του πολέμου

ΚΥΚΛΟΣ ΟΜΙΛΙΩΝ Αρχαία ελληνική ποίηση στις ώρες πολέμου/Greek poetry in Times of War

Emma ΒRIDGES

The Open University (UK)

 emma.bridges@open.ac.uk

ΤΙΤΛΟΣ Waiting wives from Homer’s Penelope to the modern day

ABSTRACT

This paper will ask how taking a closer look at the Homeric representation of Penelope can help us to understand the experiences of modern-day ‘military spouses’. Long imagined as the archetypal faithful ‘waiting wife’, Penelope faces the challenges of separation and the struggles to assert her own identity which are still familiar to the partners of military personnel today. Her story also illustrates how the process of reunion after a long separation can be complex and difficult. Drawing comparisons between the Homeric Penelope and her twenty-first century counterparts can shed light on the psychological processes and emotions associated with being married to a soldier. It also enables us to explore some of the gendered expectations placed upon those who remain behind when service personnel are on active service.

H ομιλία θα εξετάσει το εξής ερώτημα: πώς η πιο προσεκτική ανάλυση της ομηρικής αναπαράστασης της Πηνελόπης μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις εμπειρίες των σύγχρονων «συζύγων στρατιωτών»; Η Πηνελόπη, η οποία παραδοσιακά θεωρείται ως το αρχέτυπο της πιστής  «συζύγου» εν αναμονή, αντιμετωπίζει τις προκλήσεις του αποχωρισμού και τους αγώνες για την επιβολή της δικής της ταυτότητας, προκλήσεις που και σήμερα ακόμα είναι οικείες στους συντρόφους των στρατιωτών. Η ιστορία της δείχνει επίσης πώς η διαδικασία της επανένωσης μετά από έναν μεγάλο αποχωρισμό μπορεί να είναι περίπλοκη και δύσκολη. Η σύγκριση της ομηρικής Πηνελόπης με τις αντίστοιχες της του εικοστού πρώτου αιώνα μπορεί να ρίξει φως στις ψυχολογικές διαδικασίες και τα συναισθήματα που σχετίζονται με το να είναι κάποιος παντρεμένος με στρατιώτη. Επίσης, μας επιτρέπει να εξερευνήσουμε μερικές από τις έμφυλες προσδοκίες που τίθενται σε όσους μένουν στα μετόπισθεν, όταν το στρατιωτικό σώμα βρίσκεται σε ενεργή υπηρεσία.

Περίληψη της σημερινής επερχόμενης ομιλίας C. Nobili, Bergamo,

ABSTRACT

War is not the concern of women. With these words, Hector reproaches Andromache for attempting to give him military advice (Il. 6.492-493), and with these words begins a literary and cultural tradition that—from Homer to tragedy—sees the feminine perspective as an antithesis to war. Sappho, in fragment 16 V., declares that she prefers the “beloved one” to any kind of military endeavor, inaugurating a feminine poetics that avoids the themes of its male counterpart. Women, tormented and torn apart by the loss of sons and husbands, often become champions of peace: in funeral laments, they express all their anger and disillusionment toward a heroic society that makes war the primary form of individual affirmation. And yet, it is often women—frequently the only survivors and witnesses of wartime massacres—who are tasked with recounting the war. In doing so, they become narrators of horror and devastation, fulfilling a role as keepers of historical memory and serving as forerunners of modern war reporters.

Ο πόλεμος δεν είναι υπόθεση των γυναικών. Με αυτά τα λόγια, ο Έκτωρ επιπλήττει την Ανδρομάχη για την προσπάθειά της να τον συμβουλεύσει στρατιωτικά (Ιλ. 6.492-493), και με αυτά τα λόγια ξεκινά μια λογοτεχνική και πολιτισμική παράδοση που—από τον Όμηρο μέχρι την τραγωδία—βλέπει την γυναικεία προοπτική ως μία αντίθεση στον πόλεμο. Η Σαπφώ, στο απόσπασμα 16 V., δηλώνει ότι προτιμά το «αγαπημένο πρόσωπο» από κάθε είδους στρατιωτική επιχείρηση, εγκαινιάζοντας μια γυναικεία ποιητική που αποφεύγει τα θέματα του ανδρικού αντίστοιχού της. Οι γυναίκες, βασανισμένες και διαλυμένες από την απώλεια των γιών και των συζύγων τους, γίνονται συχνά υπέρμαχοι της ειρήνης: στους θρήνους των κηδειών εκφράζουν όλη τους την οργή και την απογοήτευση απέναντι σε μια ηρωική κοινωνία που έχει κάνει τον πόλεμο την κύρια μορφή ατομικής επιβεβαίωσης. Και όμως, οι γυναίκες—συχνά οι μόνες επιζήσασες και μάρτυρες των σφαγών του πολέμου—είναι αυτές που συχνά επωμίζονται την ευθύνη να αφηγηθούν τον πόλεμο. Κάνοντάς το αυτό, γίνονται αφηγητές του τρόμου και της καταστροφής, εκπληρώνοντας έτσι έναν ρόλο φύλακα της ιστορικής μνήμης και μεταβάλλονται σε προδρόμους των σύγχρονων πολεμικών ανταποκριτών.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑΣ

H CN είναι καθηγήτρια στο τμήμα λογοτεχνίας, φιλοσοφίας και επικοιωνίας του Παν. του Bergamo.

Mε σπουδές προπτυχιακές και διδακτορικό στο παν. του Μιλάνο με post doc στο King’s college London.

Η βασική της επιστημονική παραγωγή εστιάζεται στην αρχαϊκή ελληνική ποίηση, ειδικά στη διασύνδεση επικής και λυρικής ποίησης, που σημαίνει την διερεύνηση λυρικών στοιχείων μέσα στο έπος, και ένα σημαντικό θέμα της έρευνάς της είναι η μελέτη των γυναικών τόσο στην ποίηση όσο και στις γυναίκες ποιήτριες. Ιδιαίτερη μνεία θα κάνω στην έρευνα που κάνει στις τοπικές παραδόσεις όπως είναι το θέμα των σπαρτιατικών ιάμβων, η χορική ελεγεία, οι εξυμνήσεις αθλητικών αγώνων στην κλασική Σπάρτη, ή οι μύθοι για κλοπές κοπαδιών στην δυτική Πελοπόννησο ακόμα και τον Βακχυλίδη στην Σπάρτη, γιορτές της σπάρτης (υακίνθεια και κοπέλες), ελεγειακή θρηνωδία στην Σπάρτη. Από το 2022 είναι ενεργό μέλος ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος με τίτλο women intellectuals in the Greek society, ένα ερευνητικό πρόγραμμα που εστιάζει στην διερεύνηση του ρόλου των γυναικών ποιητριών της αρχαϊκής εποχής στην κοινωνία και στο πλαίσιο αυτό διοργανώνονται συνέδρια και εκδίδονται πρακτικά.

Δεν είναι δυνατόν παρόλο το νεαρό της ηλικίας της να αναφέρω όλες τις μελέτες της, οπότε από τα βιβλία της αναφέρω ενδεικτικά voci di donne nell’epica. personaggi e modelli poetici femminili nell’Iliad e nell’Odissea, 2023, το βιβλίο της για φιλοσοφία και συμποσιακότητα, από την αρχαιότητα στο μεσαίωνα και το βιβλίο για ταξίδια και ταξιδιώτες στην Ελλάδα 2020,

Από τις πολυάριθμες μελέτες της θα αναφέρω μόνον ενδεικτικά

από τα πρόσφατα από τη Σχερία στη Λέσβο, ύμνος στη Δήμητρα και τα ελευσίνεια μυστήρια, τον Απόλλωνα εκπολιτιστή και τη δικαιοσύνη των Υπερβορείων, τον Ησίοδο στο συμπόσιο, γυναικείες λυρικές φωνές στην Οδύσσεια, άρθρα για την Πράσιλλα  τον Βακχυλίδη, τον Πίνδαρο, για θεματικούς τόπους στην επιθαλάμια ποίηση, πολλές μελέτες για τον ομηρικό ύμνο στον Ερμή, και επίσης για αυτό που ονομάζει ιαμβικός Ερμής, εκφραστικά στοιχεία στα επιγράμματα και σε άλλα είδη.

Η παραγωγή της CN χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία, ενδελεχή έρευνα των πηγών, που συνδυάζονται με ιδιαίτερη οξυδέρκεια και προσφέρουν νέες λύσεις ή νέες προοπτικές σε ερωτήματα της έρευνας. Προσωπικά έχω μάθει πολλά και έχω πάρει ιδέες για τη δική μου έρευνα. Η παρουσία της ανοίγει λοιπόν πολύ ευοίωνα έναν κύκλο ομιλιών για την ελληνική ποίηση καθώς το ερευνητικό βιογραφικό της CN είναι πλούσιο, ευφυές και ιδιαίτερα μελετημένο.

ΚΥΚΛΟΣ ΟΜΙΛΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ

Αρχαία ελληνική ποίηση σε ώρες πολέμου

εαρινό εξάμηνο 2025.

Στο πλαίσιο των ερευνητικών δράσεων του Εργαστηρίου ελληνικής ποίησης και έντεχνου λόγου (ΕΠΕΛ) του Δ.Π.Θ. θα δοθούν ομιλίες από επιστήμονες της Ελλάδος και του εξωτερικού πάνω στο θέμα : Η αρχαία ελληνική ποίηση σε ώρες πολέμου.

Οι ομιλίες καλύπτουν ένα πολύ επίκαιρο θέμα και απευθύνονται τόσο σε ειδικούς αλλά και στο ευρύ κοινό εντός και εκτός Ελλάδας. Καθώς ένας από τους στόχους του Εργαστηρίου είναι και η διάχυση της αρχαιοελληνικής ποίησης στη συγχρονία και διαχρονία της ο κύκλος αυτός επιδιώκει την ενημέρωση του κοινού και την ευαισθητοποίησή του σε θέματα που η ελληνική ποίηση πραγματεύθηκε με μοναδικό τρόπο.

Oι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν τη σειρά ομιλών διαδικτυακά μέσω MS Teams στον ακόλουθο σύνδεσμο (παρατίθεται και στο τέλος του προγράμματος):

27.2.2025 Prof. Cecilia NOBILI (Universita degli Studi di Bergamo): Women’s perspectives on war between narration and lament (ώρα 7 μ.μ.)

17.3. 2025 Emma ΒRIDGES (The Open University (UK): Waiting wives from Homer’s Penelope to the modern day

27.3.2025 Silvia BARBANTANI (Universita cattolica del Sacro Cuore, Milano): Hellenistic military epitaphs, between tradition and innovation

10.4.2025 ΣΠΥΡΟΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΣ (Πανεπιστήμιο Αιγαίου): Τρωάδες. Η τραγωδία του θριάμβου και ο θρίαμβος του τραγικού

8.5.2025 MΕΝΕΛΑΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ (Πανεπιστήμιο Πατρών): Ομόκλινες του εχθρού: αιχμάλωτες πολέμου στο αρχαίο ελληνικό έπος και δράμα

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3ajnKOklvG3S1xXSRhklW-iUZR4gRL7b9UL27_Rm3t4PI1%40thread.tacv2/1738778928084?context=%7b%22Tid%22%3a%228035113d-c2cd-41bd-b069-0815370690c7%22%2c%22Oid%22%3a%22e5f87270-1dab-4640-b3fa-360e4caf9c4d%22%7d

Meeting ID: 315 664 940 274

Passcode: Qd7FZ2TJ

Η Διευθύντρια του Εργαστηρίου

Καθηγήτρια Φλώρα Π.Μανακίδου

ΜΕ ΘΕΜΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΩΡΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ

ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2025

Στο πλαίσιο των ερευνητικών δράσεων του Εργαστηρίου θα δοθούν ομιλίες από επιστήμονες της Ελλάδος και του εξωτερικού για το εαρινό εξάμηνο 2025.

Οι ομιλίες θα πραγματοποιούνται διαδικτυακά και είναι ανοικτές στο κοινό ειδικών και αρχαιόφιλων.

Πρώτη ομιλία

27.2.2025 Cecilia NOBILI (Universita degli Studi di Bergamo) Women’s perspectives on war between narration and lament

βιογραφικό της ομιλήτριας

Είναι καθηγήτρια στο τμήμα λογοτεχνίας, φιλοσοφίας και επικοιωνίας του Παν. του Bergamo.

Mε σπουδές προπτυχιακές και διδακτορικό στο παν. του Μιλάνο με post doc στο King’s college London.

Η βασική της επιστημονική παραγωγή εστιάζεται στην αρχαϊκή ελληνική ποίηση, ειδικά στη διασύνδεση επικής και λυρικής ποίησης, που σημαίνει την διερεύνηση λυρικών στοιχείων μέσα στο έπος, και ένα σημαντικό θέμα της έρευνάς της είναι η μελέτη των γυναικών τόσο στην ποίηση όσο και στις γυναίκες ποιήτριες. Ιδιαίτερη μνεία θα κάνω στην έρευνα που κάνει στις τοπικές παραδόσεις όπως είναι το θέμα των σπαρτιατικών ιάμβων, η χορική ελεγεία, οι εξυμνήσεις αθλητικών αγώνων στην κλασική Σπάρτη, ή οι μύθοι για κλοπές κοπαδιών στην δυτική Πελοπόννησο ακόμα και τον Βακχυλίδη στην Σπάρτη, γιορτές της σπάρτης (υακίνθεια και κοπέλες), ελεγειακή θρηνωδία στην Σπάρτη. Από το 2022 είναι ενεργό μέλος ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος με τίτλο women intellectuals in the Greek society, ένα ερευνητικό πρόγραμμα που εστιάζει στην διερεύνηση του ρόλου των γυναικών ποιητριών της αρχαϊκής εποχής στην κοινωνία και στο πλαίσιο αυτό διοργανώνονται συνέδρια και εκδίδονται πρακτικά.

Δεν είναι δυνατόν παρόλο το νεαρό της ηλικίας της να αναφέρω όλες τις μελέτες της, οπότε από τα βιβλία της αναφέρω ενδεικτικά voci di donne nell’epica. personaggi e modelli poetici femminili nell’Iliad e nell’Odissea, 2023, το βιβλίο της για φιλοσοφία και συμποσιακότητα, από την αρχαιότητα στο μεσαίωνα και το βιβλίο για ταξίδια και ταξιδιώτες στην Ελλάδα 2020,

Από τις πολυάριθμες μελέτες της θα αναφέρω μόνον ενδεικτικά : μελέτη από τη Σχερία στη Λέσβο, για τον ύμνο στη Δήμητρα και τα ελευσίνεια μυστήρια, τον Απόλλωνα εκπολιτιστή και τη δικαιοσύνη των Υπερβορείων, τον Ησίοδο στο συμπόσιο, γυναικείες λυρικές φωνές στην Οδύσσεια, άρθρα για την Πράσιλλα  τον Βακχυλίδη, τον Πίνδαρο, για θεματικούς τόπους στην επιθαλάμια ποίηση, πολλές μελέτες για τον ομηρικό ύμνο στον Ερμή, και επίσης για αυτό που ονομάζει ιαμβικός Ερμής, εκφραστικά στοιχεία στα επιγράμματα και σε άλλα είδη.

Η παραγωγή της CN χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία, ενδελεχή έρευνα των πηγών, που συνδυάζονται με ιδιαίτερη οξυδέρκεια και προσφέρουν νέες λύσεις ή νέες προοπτικές σε ερωτήματα της έρευνας. Προσωπικά έχω μάθει πολλά και έχω πάρει ιδέες για τη δική μου έρευνα. Η παρουσία της ανοίγει λοιπόν πολύ ευοίωνα έναν κύκλο ομιλιών για την ελληνική ποίηση καθώς το ερευνητικό βιογραφικό της CN είναι πλούσιο, ευφυές και ιδιαίτερα μελετημένο.

ΩΡΑ 7 μ.μ.

Σύνδεσμος

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3ajnKOklvG3S1xXSRhklW-iUZR4gRL7b9UL27_Rm3t4PI1%40thread.tacv2/1738778928084?context=%7b%22Tid%22%3a%228035113d-c2cd-41bd-b069-0815370690c7%22%2c%22Oid%22%3a%22e5f87270-1dab-4640-b3fa-360e4caf9c4d%22%7d

Meeting ID: 315 664 940 274

Passcode: Qd7FZ2TJ

ABSTRACT

War is not the concern of women. With these words, Hector reproaches Andromache for attempting to give him military advice (Il. 6.492-493), and with these words begins a literary and cultural tradition that—from Homer to tragedy—sees the feminine perspective as an antithesis to war. Sappho, in fragment 16 V., declares that she prefers the “beloved one” to any kind of military endeavor, inaugurating a feminine poetics that avoids the themes of its male counterpart. Women, tormented and torn apart by the loss of sons and husbands, often become champions of peace: in funeral laments, they express all their anger and disillusionment toward a heroic society that makes war the primary form of individual affirmation. And yet, it is often women—frequently the only survivors and witnesses of wartime massacres—who are tasked with recounting the war. In doing so, they become narrators of horror and devastation, fulfilling a role as keepers of historical memory and serving as forerunners of modern war reporters.

ελληνική απόδοση: Ο πόλεμος δεν είναι υπόθεση των γυναικών. Με αυτά τα λόγια, ο Έκτωρ επιπλήττει την Ανδρομάχη για την προσπάθειά της να τον συμβουλεύσει στρατιωτικά (Ιλ. 6.492-493), και με αυτά τα λόγια ξεκινά μια λογοτεχνική και πολιτισμική παράδοση που—από τον Όμηρο μέχρι την τραγωδία—βλέπει την γυναικεία προοπτική ως μία αντίθεση στον πόλεμο. Η Σαπφώ, στο απόσπασμα 16 V., δηλώνει ότι προτιμά το «αγαπημένο πρόσωπο» από κάθε είδους στρατιωτική επιχείρηση, εγκαινιάζοντας μια γυναικεία ποιητική που αποφεύγει τα θέματα του ανδρικού αντίστοιχού της. Οι γυναίκες, βασανισμένες και διαλυμένες από την απώλεια των γιών και των συζύγων τους, γίνονται συχνά υπέρμαχοι της ειρήνης: στους θρήνους των κηδειών εκφράζουν όλη τους την οργή και την απογοήτευση απέναντι σε μια ηρωική κοινωνία που έχει κάνει τον πόλεμο την κύρια μορφή ατομικής επιβεβαίωσης. Και όμως, οι γυναίκες—συχνά οι μόνες επιζήσασες και μάρτυρες των σφαγών του πολέμου—είναι αυτές που συχνά επωμίζονται την ευθύνη να αφηγηθούν τον πόλεμο. Κάνοντάς το αυτό, γίνονται αφηγητές του τρόμου και της καταστροφής, εκπληρώνοντας έτσι έναν ρόλο φύλακα της ιστορικής μνήμης και μεταβάλλονται σε προδρόμους των σύγχρονων πολεμικών ανταποκριτών.

μπορείτε να ζητήσετε το σύνδεσμο από τα cecilia.nobili@unibg.it or tullia.spinedi@unibg.it

ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ 3 ΜΜ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ.

‟Minor” Female Poets of the Archaic and Classical Age

Scientific committee: Andrea Capra, Lucia Floridi, Cecilia Nobili
Keynote speakers: Ettore Cingano, Giovan Battista D’Alessio
Organization: Cecilia Nobili, Tullia Spinedi

Jan. 29th, 2025

14.00 Cecilia Nobili, Tullia Spinedi (Università degli studi di Bergamo) – Welcome and Introduction

1st Keynote Lecture 

14.15 Ettore Cingano (Università Ca᾿ Foscari Venezia) – From Epic to Lyric: Female Voices and Their Paths in Archaic Greece 

Panel 1 – The Poet and the Community: Local Traditions

Chair: Tullia Spinedi (Università degli studi di Bergamo)

15.00 Stefano Fanucchi (SNS Pisa) – The Mapping of Argos: Reading Telesilla in the Light of Panhellenic Song

15.30 Flora Manakidou (Democritus University of Thrace) – Τelesilla and the Women of Argos

16.00 Discussion

16.30 Coffee break

Chair: Paolo Cesaretti (Università degli studi di Bergamo)

17.00 Sarah Cullinan Herring (University of Kansas) – Corinna’s Singing Mountains: A Defence against Parochialism 

17.30 Flavia Licciardello (Università di Bologna) – Helicon, Corinna and an Epigram from Thespiae (IThesp. 274)

18.00 Discussion

————————————
Jan. 30th, 2025

Panel 2 – Relationships with the (Male) Poetic Tradition

Chair: Cecilia Nobili (Università degli studi di Bergamo)

9.00  Thomas Nelson (St Hilda᾿s College, Oxford) – Corinna and the Shield of Athena (667 PMG)

9.30  Henrike Arnold (Philipps-University Marburg) – ἱώνει δ’ εἱρώων ἀρετὰς χεἰρωάδων – Let’s Compete with Men!

10.00 Discussion

10.30 Coffee break

Panel 3 – Circulation and Reception

Chair: Lucia Floridi (Università di Bologna)

11.00 Tiziano Presutti (Università degli Studi di Napoli Federico II) – L’Adone sciocco. Storia e tradizione di un proverbio e di un’ode (Zen. Ath. 3.159 e Praxill. fr. 747 Page)

11.30 Morena Deriu (Università degli Studi di Cagliari) – Telesilla: Warrior Poetess in Imperial Culture

12.00 Flavia Vasconcellos Amaral (University of Winnipeg) – ‘The Nine Muses that Earth Gave Birth’. Praising, Merely Listing, or Forging a Female Canon of Poets?

12.30 Discussion

—————————————–

Panel 4 – Legendary Biographies

Chair: Andrea Capra (Università degli Studi di Milano)

14.30 Irene Bianchi (Università degli Studi di Urbino) – Poetesse “minori”? Indagine su alcune notizie biografiche

15.00 Giulia Maria Chesi (Humboldt-Universität zu Berlin) – Riscoprire Cleitagora

15.30 Maria Navarro López (Universitat de Barcelona) – Telesilla’s Life: Compositional Devices of a (not so) Feminine Lifepath

16.00 Discussion 

2nd Keynote Lecture

16.45 Giovan Battista D’Alessio (Università degli Studi di Napoli Federico II): Female Poetry and Female Voices for Adonis

Ετοιμαζόμαστε για συμμετοχή με δρώμενο στο ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής στο 1ο Φεστιβάλ Προφορικής Ποίησης Κομοτηνής, 7-9 Μαρτίου 2025

Από το Δελτίο τύπου:

Το πρωί της τρίτης και τελευταίας ημέρας του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί μια θεωρητική εισαγωγή πάνω στο θέμα των βουκολιασμῶν (μουσικών αγώνων μεταξύ βοσκών) από την κ. Φλώρα Π. Μανακίδου, Καθηγήτρια αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και Διευθύντρια του πανεπιστημιακού εργαστηρίου ΕΠΕΛ, και την υποψ. Διδάκτορα του Δ.Π.Θ. Ελένης-Ακριβής Γιαλαμά και θα ακολουθήσει μία θεατρική παρουσίαση ενός αντιπροσωπευτικού βουκολικού ποιήματος (Ειδυλλίου) του ποιητή Θεόκριτου του Συρακούσιου της ελληνιστικής εποχής (3ος αι. π.Χ.) από φοιτητές του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας  του Δ.Π.Θ.

Όλοι ευπρόσδεκτοι!